Həyatda elə adamlar var ki, onlar öz xoşməramlı davranışları ilə ətrafdakıların ehtiram və rəğbətini qazana bilirlər. Belə adamlar həyatda baş verən hadisələrə daha reallıqla yanaşır, ətrafdakı sosial problemləri məntiqi cəhətdən təhlil etməyi bacarırlar. Bu cür insanlar cəmiyyətdə humanist dəyərləri hər şeydən üstün tutaraq yaşa dolduqca özləri daha da müdrikləşirlər. Belə insanlar harada yaşamasından asılı olmayaraq öz elinə-obasına, dostlarına, bütövlükdə, Vətənə olan sevgisini qəlbində daima yaşada bilirlər.
Belə insanlardan biri də uzun illərdən bəri tanıdığım – Azərbaycanın əməkdar hüquqşünası, keçmiş SSRİ məkanında ən gənc (37 yaşında) hüquq elmləri doktoru elmi dərəcəsini almış, professor Rəhimov İlham Məmmədhəsən oğludur.
14 yanvar 1951-ci ildə Azərbaycan Respublikası Tovuz rayonunun Cilovdarlı kəndində anadan olub. 1969-cu ildə Bərdə şəhəri 2 №-li orta məktəbin rus bölməsini bitirib. 1970-ci ildə Leninqrad Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə, buranı bitirdikdən sonra isə 1975-ci ildə həmin universitetin cinayət hüquqi üzrə aspiranturanın əyani şöbəsinə daxil olub. 1978-ci ildə isə hüquq elmləri namizədi elmi adını alıb.
O, 1978-1980-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunda çalışıb. 1982-1996-cı illərdə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində müxtəlif məsul vəzifələrdə işləmiş, Kollegiyanın üzvü olub. 1988-ci ildə Leninqrad Dövlət Universitetində doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək postsovet məkanında cinayət hüququ sahəsində ən gənc elmlər doktoru olub. 1996-cı ilə professor elmi adını alıb.
2006-cı ildə Beynəlxalq Hüquqşünaslar İttifaqının vitse-prezidentidir. 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar hüquqşünası” fəxri adı ilə təltif olunub. 2014-cü ilin mart ayında “Qara Dəniz və Xəzər Dənizi əməkdaşlığı və tərəfdaşlığı üzrə Beynəlxalq Fondun (QDXDƏTBF) fəaliyyətinin inkişafına verdiyi xüsusi töhfəyə görə” mükafatına layiq görülüb.
12 noyabr 2014-cü ildə Sofiya şəhərində Bolqarıstan Elmlər Akademiyasının “Doktor Homoris Kauza” fəxri adına layiq görülüb. 2015-ci ildə Rusiyanın qocaman və nüfuzlu mükafatlarından biri olan “Femida” ali hüquq mükafatı ilə təltif olunub.
İlham müəllimin bu sözündən sonra mən xeyli arxayınlaşdım və xəyalımda öz-özümə düşündüm ki, nə yaxşı ki, nabələd şəhərdə bir həmyerlim var. Mən 1978-ci il 7 dekabrda Sverdlovsk şəhərinə getdikdən sonra Nizami ilə tanış oldum. Mənim ezamiyyətdə olduğum dövrdə Nizami mənəvi cəhətdən mənə böyük dəstək olmuşdur. Nizami Quliyevlə tanış olduqdan indiyə kimi onu - geniş dünyagörüşə, milli-mənəvi dəyərlərimizə sadiq, rus dilinin incəliklərini dərindən bilən və rus xalqının mədəniyyətinə və həyat tərzinə yaxından bələd olan, dosta sədaqətli, cəsarətli və vətənpərvər bir azərbaycanlı kimi tanımışam. Bizim Nizami ilə Sverdlovskdan başlayan dostluq münasibətlərimiz sonradan daha da möhkəmlənərək bu günə kimi də davam etməkdədir. Mən o vaxt bilmirdim ki, İlham müəllimin vasitəsilə tanış olduğum Nizami Quliyev kimi dəyərli bir insanla əsl dost olacağıq. Tale elə gətirdi ki, mən İlham Rəhimovla birlikdə Nizaminin toyunda iştirak edərək ona xeyir-dua verdik.
Məhz, İ.Rəhimovun 2010-cu ildən sonrakı illərdə yazdığı monoqrafiyaların məzmunu ilə tanış olduqdan sonra onun əsərlərində cinayət və cəzanın fəlsəfi və sosioloji istiqamətləri tam aydın görünür. Məsələn, 2012-ci ildə Moskvada “OLMA Media Qrup” nəşriyyatında rus dilində çap olunmuş “Cinayətkarlıq və cəza” kitabı 2015-ci ildə Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunmuşdur. Bu kitabda cəzanın mahiyyəti, onun formaları və növləri şərh edilmiş, cəzanın anlayış və mənasının tarixi aspektləri əhatəli şəkildə araşdırılmış, eyni zamanda cinayətkarlıq və cəza ilə bağlı tarixən müxtəlif məktəblər və ayrı-ayrı ölkələrin tanınmış mütəxəssislərinin yanaşmaları fəlsəfi cəhətdən təhlil edilmişdir. Monoqrafiyanın “Əlavə” bölməsində Azərbaycanda, MDB (Müstəqil Dövlətlər Birliyi) və Dünya ölkələrində cinayətkarlıqla bağlı bəzi statistik məlumatları oxucuların diqqətini cəlb edən maraqlı faktlardan biri kimi qeyd etmək olar.
Məhz bu suallara cavab tapmaq üçün son illərdə İ.Rəhimovun böyük zəhməti nəticəsində meydana gələn zəngin və dəyərli kitablarla tanış olmaq lazımdır. Bu kitablar aşağıdakılardır:
Prof. İ.Rəhimovun fəlsəfi mahiyyət daşıyan əsərlərindən biri də “Cəzanın əxlaqiliyi haqqında” (Bakı, 2016) adlı kitabıdır. Bu kitab müəllifin Rusiya Federasiyasında Rus dilində çap olunmuş “Cinayətkarlıq və cəza” (Moskva, 2012) və “Cinayət və cəzanın fəlsəfəsi” (Sankt-peterburq, 2013) əsərlərində cəzanın fəlsəfi mahiyyəti haqqında irəli sürülən fikirlərinin davamıdır. Dörd fəsildən ibarət olan bu kitabda cəzanın əxlaqi əsaslarını araşdıran müəllifin, hər şeydən əvvəl xalqın adət-ənənələrinə və dinə müraciət etməsi oxucularda müəyyən maraq doğurmuşdur.
İ.Rəhimov cəzanın əxlaqiliyini sosial-fəlsəfi askpektdə şərh etmək üçün bu kitabda müasir insanları düşündürən bir neçə mənəvi - etik və sosial-psixoloji suallar irəli sürmüşdür:
- Cəza növlərindən biri olan ölüm cəzası əxlaqidirmi?
- Cəza: əvəzçıxma, qorxutma, psixoloji təsir sayılırmı?
- Cəzanın əxlaqi əsası nədir?
- Cəmiyyət qarşısında qoyduğu məqsədə cəza vasitəsi ilə nail ola bilərmi?
Bu kitabı oxuyan hər bir şəxs yuxarıda irəli sürülən suallara cavab axtararkən bu sualların təsir dairəsindən çıxa bilmir, eyni zamanda insan həyatının sosial-fəlsəfi, psixoloji və sosioloji aspektləri haqqında dərindən düşünmək məcburiy-yə¬tin¬də qalır.
İnsan həyatının bütün sahələrinin öyrənilməsində fəlsəfənin rolunu dəyərləndirən  professor İlham Rəhimov qeyd edir ki: “Fəlsəfə vahid və rəngarəngdir, insan həyatının heç bir sahəsi onsuz keçinmir və əbədi olaraq “dünya-insan” problemləri üzərində düşünür” (səh. 63). Bütün bu fikirlərə əsaslanaraq müəllif ölüm cəzasının şərhində fəlsəfi kateqoriyaların rolunu yüksək dəyərləndirərək qəti şəkildə bildirir ki: “...Fəlsəfi kateqoriyalar olmadan ölüm cəzasının anlayışı mənasında varlığı qeyri-varlıqdan fərqləndirmək mümkün deyildir” (səh. 63). Professor ölüm cəzasının şərh edilməsində fəlsəfi kateqoriyaların əhəmiyyətini  göstərmək məqsədilə yazır: “Çünki xeyir və şər, əzab və cəza, əvəzçıxma və ədalət, əxlaqilik və məqsədəuyğunluq məsələləri etikaya aiddir. Başqa sözlə, bunlar hüquqi deyil, etik kateqoriyalardır və onlarsız ölüm cəzası fenomeninin dərk və ya izah edilməsi mümkünsüzdür” (səh. 64). Ölüm cəzasının fəlsəfi mahiyyətini şərh edən müəllif kitabda oxucuları sanki dialoqa cəlb etmək üçün tədqiq edilən problemlə bağlı bir çox maraqlı və düşündürücü suallar irəli sürür. Bu suallar aşağıdakılardır:
- “Cəzanın bir növü olaraq ölüm cəzası prinsip etibarilə əxlaqidirmi?
- Bu cəza növünə münasibətdə ədalət və humanizm prinsiplərini neçə başa düşmək lazımdır?
- Bu cəza növünü yalnız əvəzçıxma və qorxu yaratma aktı kimi başa düşmək və tətbiq etmək lazımdırmı?
Bununla yanaşı hər bir cəza növünün əxlaqiliyi məsələsinə gəldikdə İlham Rəhimov cəzanın tətbiq edildiyi tarixi dövrün, xalqların xarakterinin, adət və ənənəsinin, onların əxlaqi səviyyəsinin nəzərə alınmasını da zəruri hesab edir. Bu fikri müəllif kitabda belə şərh etmişdir: “Məsələn, XVII-XIX əsrlərdə yaşayanların həyat tərzində labüd və faydalı olan qaydalar dövrümüzdə nəinki faydasız, hətta zərərli və amansız ola bilərlər”(s.70).
Ölüm cəzasını sosioloji cəhətdən təhlil edən İlham Rəhimov dünyanın tanınmış sosioloqlarından O.Kont, M.Veber, E.Dürkheym, Ş.Monteskye, rus alimlərindən A.V.Kornev, V.A.Baçinin, V.Vaysberq, A.V.Mezyayev və başqalarının əsərlərinə istinad edərək cinayət və cəzanın sosiologiyasının əsas istiqamətlərini şərh etmişdir.  
Ölüm cəzasının qalıb-qalmaması problemi bütün insanların diqqətini cəlb etdiyinə görə “Ölməz ölüm cəzası” kitabı, təkcə ali məktəblərin tələbə və müəllimlər, hüquq sahəsində çalışanlar üçün deyil, eyni zamanda cinayət və cəza problemləri ilə maraqlanan bütün insanlar üçün bu kitabı faydalı hesab etmək olar.
Qeyd etmək lazımdır ki, İ.Rəhimovun son illərdə başqa müəlliflərlə birgə yazdığı kollektiv monoqrafiyalar da öz aktuallığına görə diqqəti cəlb edir. İ.Rəhimovun həmmüəliflərlə birgə yazdığı “Müsir dövrdə Rusiyada və dünyada terrorizm: ümumi kriminoloji xarakteristikası və siyasi-hüquqi əks fəaliyyətin vəziyyəti” adlı kitabı Rusiya Federasiyasının Sankt-Peterburq şəhərində 2018-ci ildə Rus dilində nəşr olunmuşdur. İlham müəllimin Rusiyada tanınmış hüquqşünas alimlərlə - (Qolik Y.V., Korobeyev A.İ. və Lobaç D.B.) birlikdə yazdığı bu kollektiv monoqrafiya terrorizmlə mübarizənin müasir problemlərinin hüquqi təhlilinə həsr edilmiş maraqlı bir tədqiqat işidir.
Terrorizmlə mübarizənin müasir problemlərinin araşdırılmasına həsr edilmiş bu kollektiv monoqrafiya regional və qlobal terrorizmin müxtəlif problemlərinə və bu sahədə mövcud olan qanunvericilik sənədləri ilə maraqlananlar üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Professor İ.Rəhimovun sonuncu kitabı həmmüəlliflərlə (S.N.Baburin, J.V.Qolik, J.İ.Duk, A.İ.Korobeyev) birlikdə yazdığı “Qlobal transformasiyalar dövründə müasir dövlətçilik” (Sankt-peterburq, 2019) adlı kitabı da müasir dövlətçiliyin  mqsəd və mahiyyəti haqqında maraqlı tədqiqat əsəridir. Bu kollektiv monoqrafiya hazırki şəraitdə cəmiyyət və dövlətin inkişaf istiqamətləri ilə maraqlananlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Öz strukturuna görə altı fəsildən ibarət olan bu əsərdə müasir dövlətçiliyin əsas inkişaf istiqamətləri, hazırki dövlətlərin daxili və xarici çağırışları geniş şəkildə şərh edilmişdir.
Mən bu kiçik həcimli yazıda həm Rusiya Federasiyasında, həm də Azərbaycanda tanınmış hüquqşünas alim, professor İ.Rəhimovun elmi yaradıcılığı haqqında öz düşüncələrimi yazmağı özümə borc bildim. Mən onun elmi yaradıcılıqdan başqa cəmiyyətdəki digər fəaliyyətləri haqqında heç nə yazmadım. Çünki mən bilirəm ki, İ.Rəhimovu tanıyanlar onun öz elini-obasını sevdiyini, xalqımıza, dövlətimizə qəlbən bağlı olduğunu yaxşı bilirlər. Son illərdə İ.Rəhimovun cəmiyyətimizdə sosial-iqtisadi və humanizm baxımından xeriyyəçilik fəaliyyəti hamıya bəlli olduğu üçün mən bu haqda heç nə yazmadım. Mən bu məqalədə İ.Rəhimovun geniş elmi yaradıcılıq fəaliyyətini dəyərli oxucularımıza qısa şəkildə şərh etməyə çalışdım.